Polana na Wykusie jest miejscem wyjątkowym. W czasie II wojny światowej stacjonowali w tych lasach partyzanci płk. cc Jana Piwnika „Ponurego” i mjr. cc Eugeniusza Kaszyńskiego „Nurta”. Koniec wojny nie przyniósł jednak końca walki. Działalność władzy komunistycznej, zniekształcanie obrazu Armii Krajowej i bohaterów naszej Ojczyzny nie pozwoliły żołnierzom na odpoczynek. Musieli bronić swojej historii, wiary i godności. Wykusowa polana stała się symbolem i miejscem spotkań. 15 września 1957 roku weterani, ich rodziny i przyjaciele zjechali się tam na oficjalne odsłonięcie Kapliczki Matki Boskiej Bolesnej. Od tego momentu spotkania na Wykusie stały się tradycją.
W latach 70. legenda „Ponurego” zaczęła się rozrastać. Przyczyniły się do tego m.in. książka Cezarego Chlebowskiego i ciągłe próby sprowadzenia prochów Komendanta do Polski. Przez kolejne lata na Wykus zjeżdżało się coraz więcej ludzi i – co najważniejsze – młode pokolenia, ciekawe i chętne do poznania prawdziwej historii. Na początku lat 80. młode harcerki i harcerze zaczęli spotykać się w bardziej zorganizowanej formie, robiąc Zloty Bratnich Drużyn.
Wydarzeniem przełomowym były uroczystości pogrzebowe „Ponurego” w 1988 roku. Wreszcie, po wielu latach prób, udało się sprowadzić jego prochy do Polski i zorganizować wielkie, trzydniowe uroczystości. Zjechało się na nie kilkadziesiąt tysięcy ludzi z kraju i zagranicy. Służbę pełniło 1700 harcerzy.
Pogrzeb ten utwierdził w przekonaniu kombatantów, że symboliczną pałeczkę w sztafecie pokoleń powinni przejąć właśnie oni. W 1996 roku podpisano porozumienie między Obwodem Świętokrzyskim ZHR a Środowiskiem Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury” – „Nurt”. Od tego momentu to harcerki i harcerze ZHR dbają o pamięć i kontynuowanie tradycji Armii Krajowej.
Jan Piwnik jest bardzo ważną postacią również dla Świętokrzyskiej Policji, która obrała go sobie za patrona. „Ponury”, jako aspirant Policji Państwowej, stał się dla nich wzorem do naśladowania. Każdego roku na uroczystościach wykusowych w czerwcu przyznawana jest Honorowa Policyjna Odznaka Zasługi im. „Ponurego” tym policjantom, którzy wyróżnili się swoją postawą w czasie służby.
Żołnierze Armii Krajowej stają się patronami wielu instytucji oraz organizacji. Tworzona 10. Świętokrzyska Brygada Obrony Terytorialnej rozpoczęła działania zmierzające do przyjęcia za swojego patrona mjr. cc Eugeniusza Kaszyńskiego ps. „Nurt”
W tym roku przypada wyjątkowa rocznica. Mija 30 lat od powrotu Komendanta w Góry Świętokrzyskie. W czasie tych trzydniowych uroczystości przypomnimy historię Zgrupowań oraz oddamy hołd ich żołnierzom – Bohaterom naszej Ojczyzny. Wydarzeniem towarzyszącym jest tradycyjny Zlot Bratnich Drużyn, organizowany przez harcerki i harcerzy z Obwodu Świętokrzyskiego ZHR.
W imieniu swoim jak i wszystkich współorganizatorów zapraszamy na uroczystości
